Mróz zaczyna doskwierać na popołudniowych spacerach, w sklepach przygrywa Last Christmas, a ulice miast rozjarzają się kolorowymi światełkami. To wyraźne znaki nadchodzących świąt Bożego Narodzenia! Jeszcze parę lat temu niewiele było osób, które w tej przedświątecznej gonitwie myślały o planecie czy ograniczaniu się. Na szczęście z roku na rok porady, jak zorganizować ekologiczne święta zero waste są coraz częściej poszukiwane. Poniżej znajdziesz więc garść prostych wskazówek, które pomogą Ci przygotować eko święta.
Jaką choinkę wybrać?
Zaczynając obmyślanie planu świątecznych przygotowań, pierwszy przychodzi mi do głowy temat choinki. To ona zawsze wprowadzała w moim domu tę niezwykłą, nieporównywalną do niczego bożenarodzeniową atmosferę. Zapach żywej choinki jest dla mnie czymś, z czego trudno zrezygnować. Na szczęście przygotowując ekologiczne święta – rezygnować nie trzeba!
Choinka sztuczna a naturalna
Wcale nie tak dawno temu dominowały głosy, że sztuczna choinka jest opcją bardziej ekologiczną, bo jej wybór zapobiega wycince lasów. Jednak wg. danych organizacji Carbon Trust, aby sztuczna choinka miała mniejszy wpływ na klimat niż żywa, musielibyśmy korzystać z niej aż 10 lat.
Warto więc wybrać żywe drzewko, ale… pamiętając o kilku ważnych zasadach.
- Wybierzmy choinkę w doniczce. Przy odpowiedniej pielęgnacji, po świętach będzie mogła dalej zdrowo rosnąć i może nawet posłuży nam w kolejnym roku.
- Wybierzmy zaufaną szkółkę. Nie wszyscy sprzedawcy świątecznych drzewek pozyskali je z legalnego źródła. Zadbajmy o to, by kupować w sprawdzonych miejscach, najlepiej oferujących choinki z ekologicznych plantacji.
- Wypożyczalnia choinek też się nada! Ta wyjątkowa usługa obecnie jest jedną z najkorzystniejszych ekologicznie możliwości, jeśli chcemy cieszyć się żywym drzewkiem. Niestety, wciąż w Polsce niewiele jest tego typu wypożyczalni. Ale wszystko przed nami!
- Po świętach przekażmy drzewko w odpowiednie ręce. Na tablicach ogłoszeniowych czy lokalnych grupach facebookowych znajdziemy informacje o akcjach zbierania choinek organizowanych przez struktury samorządowe lub organizacje pozarządowe. „Zużyte” choinki, przekazane w odpowiednie miejsce, mogą posłużyć dalej, np. jako nawóz lub opał do ogrzania mieszkań.
Choinka niejedno ma imię
Nie wszyscy jednak przepadają za żywym drzewkiem w domu. W takiej sytuacji… mamy przed sobą jeszcze więcej możliwości! Co roku po internecie przetaczają się tysiące zdjęć niezwykle pomysłowych konstrukcji upcyklinowych, recyklingowych i DIY, które małym ekologicznie (i ekonomicznie) kosztem zastępują tradycyjne drzewko. Bez problemu znaleźć można pomysły na wykonanie choinki z książek, pudełek po jajkach, znalezionych w lesie gałęzi, czy po prostu – klimatycznych światełek LED.
Ozdoby na ekologiczne święta Bożego Narodzenia
Jeśli ozdoby zero waste – to oczywiście z drugiej ręki lub zrobione z tego, co mamy łatwo dostępne bez kupowania. Osobiście jestem fanką starych, PRLowskich ozdób świątecznych (lub ładniej – „ozdób vintage”), które dawno temu znalazłam u mojej babci na strychu lub zdobyłam na lokalnym pchlim targu (w oryginalnym opakowaniu sprzed 40 lat!). Wiem jednak doskonale, że niekoniecznie trafia to w gusta innych… 😅
Można więc samodzielnie przygotować ozdoby wedle swoich upodobań. Robiąc własnoręcznie ozdoby, pamiętajmy o kilku zasadach:
- Najlepiej gdyby były kompostowalne lub nadawały się do recyklingu.
- Im dłużej będą mogły nam posłużyć, tym lepiej. Zajmą co prawda nieco miejsca w szafie, ale nie będziemy musieli za rok ponownie martwić się i tracić czasu na ich przygotowanie.
- Dekorowanie domu ozdobami z wypisaną na nich datą (np. rokiem, szczególnie w przypadku ozdób sylwestrowych) niekoniecznie jest dobrym rozwiązaniem, w końcu posłużyć nam będą mogły tylko raz.
Naturalne ozdoby zero waste nadadzą domowi wyjątkowej atmosfery, a także wypełnią przestrzeń wspaniałymi zapachami. Wyobraź sobie zapach suszonych plastrów jabłek ozdobionych goździkami. Lub stroiku z szyszek, orzechów i aromatycznych lasek cynamonu… A może znajdziesz czas na upieczenie własnych pierniczków na choinkę?
Świąteczna kuchnia zero waste
Skoro o apetycznych aromatach i pieczeniu mowa, nie sposób pominąć temat kuchni podczas świątecznych przygotowań. Ekologiczne gotowanie wcale nie jest trudne, szczególnie jeśli będziemy się inspirować kuchnią naszych babć i mam. Sekret tkwi w składnikach!
Świąteczne zakupy zacznijmy więc od udania się na lokalny targ po certyfikowane produkty z lokalnych upraw i hodowli. Jeśli nie masz takiego w okolicy lub po prostu nie lubisz, w sieci funkcjonuje coraz więcej spożywczych sklepów internetowych oferujących eko produkty. Sprawdź na przykład wirtualny targ Lokalny Rolnik czy internetowy targ naturalnego jedzenia Pora na Pola.
Jak zakupy – to tylko planowane. Gospodarstwa domowe marnują ponad 60% produkowanej żywności. Zmniejszyć tę przerażającą liczbę możemy przede wszystkim kupując planowanie i świadomie – w przeciwieństwie do kupowania impulsywnego, o co w okresie przedświątecznym nietrudno.
Ostatnia jedzeniowa rada może być trudna do wdrożenia w tradycyjnym polskim domu, jednak wręcz muszę ją przytoczyć mówiąc o eko świętach. Rada brzmi: mniej mięsa i artykułów odzwierzęcych, takich jak twarogi, sery, śmietany i ukochane przez Polaków ryby. Jeśli nie mamy możliwości całkowitego zrezygnowania z tych produktów, może chociaż uda się przy niektórych daniach zastąpić je roślinnymi zamiennikami lub po prostu zmniejszyć ich ilość. Każdy krok się liczy!
Pomysły na eko prezenty
Wisienka na torcie – jak zrobić eko podarunki? Najprościej będzie… trafić z prezentem. Jeśli zrobimy, lub nawet kupimy, coś czego obdarowana osoba naprawdę potrzebuje, to sukces gwarantowany. Taki przedmiot będzie przecież przydatny i używany, a o to chodzi w pierwszych krokach do zero waste.
Natomiast szukając czegoś, co byłoby dla obdarowanego niespodzianką, warto pomyśleć o rzeczach wykonanych własnoręcznie lub z pomocą osób w naszym kręgu znajomości. Domowe przetwory, własnoręcznie wykonane woskowijki, upcyklingowe świeczki z naturalnymi olejkami zapachowymi czy naturalne kosmetyki i mydełka, łatwe do wykonania samodzielnie – tego typu eko prezentów może być cała masa!
Podkreślę jednak jeszcze raz – nawet jeśli obdarujemy najbliższych super „zerowastowymi” gadżetami, wielorazowymi słomkami, bidonami czy bambusowymi sztućcami… Nie będzie to wcale zero waste, jeśli obdarowana osoba za nic ma sobie taki styl życia i ten praktyczny gadżet po świętach rzuci w kąt. Spróbujmy więc nie zaspokajać swoich „aktywistycznych” potrzeb, a wsłuchać się w drugiego człowieka. 😊
Ekologiczne święta w stylu zero waste naprawdę potrafią być całkiem proste do zrealizowania! Czy już udało Ci się część z tych porad wcielić w życie? A może masz jakieś swoje wyjątkowe sposoby na święta less i zero waste? Czekam na pomysły w komentarzach!
A jeśli chcesz poznać więcej porad o stylu życia zero i less – polecam post Marty.
