W przypadku wielu rodzajów śmieci intuicyjna odpowiedź na pytanie „gdzie wyrzucać?” może być myląca. Sprawdź więc, czy segregujesz je poprawnie.
Główny Urząd Statystyczny podaje, że w 2019 roku 55,6% odpadów z polskich domów było przeznaczone na odzysk – do recyklingu lub, w przypadku bioodpadów, kompostowania i fermentacji. Reszta była spalana z odzyskiem energii, składowana lub spalana bez odzysku energii.
Ustawa o odpadach z 2012 roku mówi o tym, w jakiej kolejności powinniśmy rozwiązywać problem odpadów. Na pierwszym miejscu jest zapobieganie ich powstawaniu. Dalej przygotowywanie do ponownego użycia. Dopiero na trzecim – recykling. Na samym końcu, dopiero gdy wcześniejsze kroki się nie wydarzyły, zostaje spalanie lub składowanie.
Poszczególne gminy i działające w nich zakłady przetwarzania śmieci stosują różne technologie, a przez to różne zasady dotyczące selektywnej zbiórki odpadów. Część zasad jest jednak uniwersalna, co oznacza… uniwersalne pułapki.
A może nie trzeba ich nigdzie wyrzucać? Zobacz alternatywne pomysły na ich wykorzystanie.
1. Gdzie wyrzucać kartony po mleku, sokach
Opakowania, potocznie zwane tetrapakami, składają się z trzech materiałów: papieru, plastiku i aluminium. Wbrew intuicji, która każde wyrzucać je do papieru lub zmieszanych – w zdecydowanej większości gmin wrzucamy je do plastiku i metali (żółty kosz). Czy u ciebie jest podobnie? Zapytaj w urzędzie gminy.
Głodny ciekawostek? Firma zajmująca w Polsce recyklingiem tetrapaków niestety ma więcej materiału niż mocy przerobowych, więc w miarę możliwości warto unikać tych opakowań. To mało oczywiste, ale w przypadku mleka czy soku bezbarwna butelka z plastiku jest lepsza niż ten wielomateriałowy kartonik.
Mam też ciekawą alternatywę dla osób chętnych na proste prace manualne. Z takiego kartonu można łatwo zrobić pudełko na szpargały. Wystarczy obciąć górę opakowania, zdjąć zewnętrzną (grubą) warstwę papieru, umyć jego wnętrze i gotowe.
2. Opakowania po jajkach – do makulatury?
Wrzucenie wytłoczki po jajach do kosza na papier jest poprawne, ale wcale nie jest to najlepsza opcja! W procesie recyklingu z każdym kolejnym cyklem włókna celulozy stają się coraz krótsze. W końcu dochodzi do momentu, gdy papier ma już swojego ostatnie „życie” i często jest to właśnie wytłoczka na jaja.
Dlatego, zamiast wynosić do makulatury, można zebrać kilka takich opakowań i zanieść lokalnemu sprzedawcy jaj w mniejszym sklepie lub na targu. Właściciel warzywniaka, któremu podrzucam swoje, cieszy się, ponieważ dzięki temu nie musi płacić za nowe opakowania.
Innym pomysłem jest wykorzystanie wytłoczek w roli doniczek do wysiewania warzyw i ziół.
Jeśli masz w rodzinie przedszkolaka, a wytłoczka nie jest zabrudzona jajami, możesz dać ją dziecku do zabawy, np. malowania farbami.
Do prac plastycznych, budowy tuneli i zabawek dla dzieci oraz do robienia mini doniczek na sadzonki, świetnie sprawdzają się też rolki po papierze toaletowym.
3. Potłuczone talerze, szklanki, kubki, ceramika
Wbrew intuicji, że „szkło to szkło”, potłuczone szklanki i talerze wyrzucamy do kosza na odpady zmieszane. Wcale nie wynika to z „potłuczenia”, ale z innego składu chemicznego niż zbierane do recyklingu szkło opakowaniowe (słoiki, butelki). Szkła o różnym składzie chemicznym mają inne temperatury topnienia, dlatego nie powinno się ich mieszać w jednym strumieniu odpadów.
Gdy dowiedziałam się, że recykling naczyń nie istnieje, nabrałam innego podejścia do tych, które są w dobrym stanie, a których mam nadmiar. Przed wrzuceniem do kosza, najpierw staram się je komuś oddać.
4. Gdzie wyrzucać zużyte soczewki?
Kto nigdy nie spuścił soczewek do zlewu, niech pierwszy rzuci kamieniem. Ja wielokrotnie. Niestety są one tak małe, że prześlizgują się przez sita oczyszczalni i trafiają do rzek, a następnie do morza. Policzono, że z samej Polski do Bałtyku rocznie trafia 1,5 tony kontaktów, a stamtąd do brzuchów morskich stworzeń. Dlatego pamiętajmy – jeśli pozbywamy się soczewek, wyrzućmy je do odpadów zmieszanych.
Alternatywa do soczewek? Oczywiście okulary. Wiem, że nie jest to opcja dla każdego, ale być może akurat odkryjesz swój nowy styl?
5. Zniszczone ubrania
Teoretycznie z punktu widzenia zasad segregacji wyrzucenie tekstyliów do pojemników na odpady zmieszane jest poprawne. W praktyce jednak ubrania i materiały „do niczego”, do czegoś się jeszcze mogą nadać. Wrzucając je do kontenera PCK, dajemy im szansę na wykorzystanie w przemyśle np. jako czyściwo.
Ale, jak to, zniszczone rzeczy do PCK? Więcej o tym w tekście.
Drugie życie śmieci jest możliwe. To tylko kilka przykładów na to, co można robić z odpadami, zanim trafią do kosza. W praktyce czasem wymaga to poświęcenia osobnego miejsca na składowanie w domu, jak w przypadku starych kartonów do wysyłki paczek, opakowań po jogurtach do sadzenia roślin, czy wspomnianych opakowań po jajach. Jednak to wszystko jest banalnie proste, jeśli tylko zrobi się ten pierwszy krok.
Wykorzystujesz wspomniane pomysły na życie less waste? A może masz swoje własne patenty? Daj znać w komentarzach!
